6 Şubat 2023 Pazartesi günü Kahramanmaraş başta olmak üzere 10 ilimizi vuran ve milletimizi büyük bir üzüntü ve kedere boğan yıkıcı depremin ardından, birçok kişi ve kuruluş, gelecekte yaşanabilecek deprem felaketlerini önlemek için tedbirler almaya daha fazla odaklandı.

Yaşadığımız deprem felaketinde bir kez daha tecrübe ettiğimiz gibi, depremler geniş çapta yıkıma neden olabilir ve binalarımızın deprem etkilerine dayanacak şekilde olduğundan emin olmak çok önemlidir. Yapıları depreme dayanıklı hale getirebilecek birçok patentli teknoloji vardır. En önemli üç tanesine bir göz atalım:

Binalar için Amortisörler

Tıpkı arabalar gibi, binalar da amortisörlerle donatılabilir. Bu cihazlar, enerjiyi daha sonra hidrolik sıvıya aktarılan ısı enerjisine dönüştürerek sismik dalgaların büyüklüğünü azaltarak çalışır. Amortisörlerle donatılmış binalar, depremlerin etkisine daha iyi dayanabilir.

Gökdelenler için Sarkaç Sistemleri

Bu yöntem, zaten inşa edilmiş olan depreme dayanıklı gökdelenler için icat edildi. Teknik gerçekten basit – tek yapmanız gereken, binanın tepesindeki sabit bir yapıya çelik halatlarla büyük kütleli büyük bir top asmak. Yani deprem anında bina sallanmaya başladığında top bir sarkaç gibi hareket eder. Deprem dalgalarının atalet ve karşı etki kuvveti nedeniyle, top ters yönde sallanacaktır. Böylece binayı stabilize edecektir. Bu sarkaçlar aynı zamanda ayar kütle sönümleyicileri olarak da bilinir çünkü sarkaçlar binanın frekansına uyacak şekilde ayarlanmıştır.

Görsel kaynak: https://etd.ohiolink.edu/apexprod/rws_etd/send_file/send?accession=dayton150343994189116&disposition=inline

Sismik Görünmezlik Pelerini

Deprem sırasında binaları korumak için sismik görünmezlik pelerini olarak bilinen yenilikçi bir teknoloji geliştirilmiştir. Bu, bir binanın temeline bir pelerin görevi gören ve deprem dalgalarını görünmez kılan 100 plastik halka yerleştirmeyi içerir. Bu teknoloji, birkaç yapı mühendisi tarafından başarıyla test edilmiştir ve birkaç binada yavaş yavaş uygulanmaktadır.

Görsel kaynak: https://www.kurzweilai.net/first-test-of-seismic-invisibility-cloak

Sonuç olarak, patentli teknolojiler binaların depreme dayanıklı hale gelmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu teknolojilere yatırım yaparak, depremler sırasında yapılarımızı daha iyi koruyabilir ve hayat kurtarabiliriz.